Het Ganzenveerverhaal

Officieel behoort de organisatie Veldwerk niet tot de ketenpartners van de Top600, maar toch vond de politie dat veldwerker Simon van Bockel de ganzenveer  verdiende. Zijn samenwerking met B.S. van NIT6 leidde tot de constructieve aanpak van een Top600 dader. Dat een en ander met horten en stoten ging, hoort nu eenmaal bij de dagelijkse omgang met verslaafde overlastgevers.

Veldwerk heeft al jarenlang contact met de notoire overlastgever  Santana, afkomstig uit de Dominicaanse Republiek. Hij dealde, stal, overtrad z’n APV en zat geregeld achter tralies. Tijdens zijn laatste verblijf in de Bijlmerbajes afgelopen januari, had hij zowel aan Simon van Bockel van Veldwerk als aan een maatschappelijk werker laten weten dat hij definitief wilde afkicken. Het MMD (maatschappelijk werk in de PI) adviseerde de TripleX kliniek aan het NIT, die daarmee aan de slag ging. Tegelijkertijd was Van Bockel met iets anders bezig. Santana is ondanks zijn crackverslaving nog altijd een christen en dat leek de veldwerker  de aangewezen weg: een strenge, haast sektarische kliniek waar een strak regime heerst en veel wordt gebeden. Kortom, eentje met structuur.

Hele dag praten

Santana had echter niet verteld dat hij twee mensen aan het werk had gezet. ‘Hij was wel steeds aan het draaien, wilde de ene keer dit, de andere keer dat. Maar dat is bij junks niet zo vreemd,’ vertelt Van Bockel. ‘Toen we eenmaal doorhadden dat ook de politie met een kliniek bezig was,  zijn we gaan samenwerken. Als veldwerker ken ik alle ins and outs van al die klinieken. Ik heb B.S. van NIT6 duidelijk gemaakt dat Triple X niet zo’n geschikte plek is voor Santana. Daar moet je sociaal zijn, de hele dag praten. Hij was het met me eens dat de Horeb in Apeldoorn een betere optie was.’

Die houdt jou in de gaten

Inmiddels had Santana de brief van de burgemeester gekregen en was ook Van Bockel op de hoogte dat hij een Top600 klant was.  Samen met B.S. maakte hij zijn cliënt keer op keer duidelijk dat er op hem werd gelet. ‘Als ik met hem over straat liep en er stond een politieman op de hoek, zei ik: die houdt jou in de gaten. Dan werd ie doodsbang. Hij wist dat hij bijna ISD-waardig was en twee jaar vast kon komen te zitten. Die dreiging werkte voor hem heel goed.’

Lastige weken

Voordat Van Bockel het voor elkaar had dat Santana naar de Horeb mocht,  pendelde deze heen en weer tussen de Haven van het Leger des Heils en de Veste van HVO Querido. Ook Vangnet en Advies was ingeschakeld om hem ervan te overtuigen dat hij zich gedeisd moest houden. ‘Die weken in de opvang zijn altijd lastig. Ze verblijven daar met veel andere gebruikers om zich heen. Het gaat met ups en downs.  B.S. en ik zaten er constant bovenop. B.S. heeft gezorgd dat hij snel een ID kreeg, want dat was een voorwaarde voor de Horeb. Ik heb een uitkering voor hem geregeld en eind februari heeft het NIT hem naar Apeldoorn gebracht.’

Simon en Santana

Ticket naar huis

Omdat Santana had gezegd dat hij wel terugwilde naar de Dominicaanse Republiek, onderzocht Veldwerk in de tussentijd de mogelijkheden bij het NMI en het IOM. De voorwaarden die deze instanties aan de migratie verbonden, maakten het moeilijk. Santana had bovendien al zo vaak zijn paspoort verloren dat hij de komende vijf jaar geen recht zou hebben op een nieuw exemplaar. ‘En toch was terugkeer het beste voor hem om uit z’n oude routine te kunnen stappen,’ zegt Van Bockel, ‘Hij kon weer bij zijn moeder gaan wonen. Het drugspastoraat, Vangnet en Advies en Veldwerk hebben toen besloten het zelf te regelen en zijn ticket te financieren.’

Veelvermisser

Medio april schopte de Horeb Santana de straat op: hij had met stoelen lopen gooien. Santana was daar niet blij mee, hij zag zijn ISD in gedachten al naderen. B.S. bood uitkomst: er stond nog een oude straf open waarvoor  Santana veertien dagen moest zitten. Alle partijen waren het eens dat er snel gehandeld moest worden: hoe langer het allemaal duurde, hoe groter de kans dat het weer helemaal mis zou gaan. Maar een paspoort was nog niet zo snel geregeld omdat Santana een zogenaamde veelvermisser is. ‘Het zou veel beter zijn geweest als er een echt stabiele overbruggingsplek is voor zulke mensen,’meent Van Bockel.

Laissez-passer

B.S. wist een Nederlands paspoort te organiseren. Nu nog het vaderland overtuigen dat deze zoon weer terug moest keren. Met behulp van een geboortebewijs uit de Dominicaanse Republiek konden ze aan een laissez-passer komen en een ticket regelen. Daar worden echter op dit moment verkiezingen gehouden, dus Van Bockel kreeg niet zomaar iemand van burgerzaken aan de lijn. Santana werd voorlopig ondergebracht bij Victory Outreach, ook een evangelische organisatie.

Goed mis

‘Hij was zo nu en dan even een dagje verdwenen,’ zegt Van Bockel, ‘en dan was het ook meteen goed mis met hem. Toch heb ik er alle hoop op dat het goedkomt. We hoorden dat er een familielid onderweg is die zijn originele geboortebewijs bij zich heeft. Die is nu even kwijt in Rotterdam, maar hopelijk duikt hij vandaag of morgen weer op.’
Dan krijgt hij een telefoontje: het familielid heeft zich gemeld. Samen met Santana zal het geboortebewijs worden opgehaald en dan is het op naar de ambassade.

Vertragingen

‘In principe had dit alles in twee weken kunnen worden afgetikt,’ zegt Van Bockel laconiek. ‘Maar je kunt er niet op vertrouwen dat verslaafden hun afspraken nakomen. Dat hij geen ID of een paspoort had, zorgde ook voor vertraging. En dan zijn er nog zoveel instanties met hem bezig. Ik vind het dan ook goed dat het NIT de leiding heeft en het overzicht houdt. Zij zeggen niet wat ik moet doen en ik vertel hen niet wat zij moeten doen, maar we werken samen. De een krijgt dit voor elkaar, de ander dat.’

Veelplegersspreekuur

‘Bij Veldwerk houden we elke week een veelplegersspreekuur. Dan zitten alle betrokken instanties én de cliënt met z’n allen rond de tafel. In één uur worden alle problemen in kaart gebracht en gaan we aan een oplossing werken. Als ze meewerken,  merk je hoe snel alles geregeld kan worden. En als ze niet mee willen werken, vervallen alle regelingen, moeten ze het op de reguliere manier maar zien op te lossen. Dat werkt supergoed zo’n tribunaal. Misschien is zoiets ook een idee voor de Top600.’